Sculptuur ‘Kafferbuffel’ van Jef Gielen

Hoe wordt een zwaar beschadigde sculptuur gerestaureerd?

Uit het vooronderzoek bleek dat de sculptuur al minstens twee keer in het verleden gerestaureerd was en daarbij volledig overschilderd werd met een hoogglanzende, donkerbruine verf. Deze kwam helemaal niet overeen met het originele glazuur en de intentie van de kunstenaar, namelijk een gespikkelde, matte glazuur in bruintinten.

De poten waren voor een tweede keer gebroken en aan de dijen was veel schade door scherven die verloren zijn gegaan. De horens stonden wankel doordat de oude verlijming onvoldoende hechtte.

De overschildering en oude restauraties werden verwijderd, waardoor het zichtbaar werd dat er nog meer schade was aan de poten, die in vele kleine stukken gebroken waren. Tot slot ontbrak ook de staart.

De sculptuur werd met Paraloid B-72 (35% in aceton) verlijmd. Omdat deze lijm niet direct uithardt, worden de scherven tijdens de verlijming met papiertape vastgezet om verschuiving te vermijden.

In de holle poten werden op maat gemaakte doken in acrylhars geplaatst. Dit was noodzakelijk meer steun te krijgen in de drie zwaar beschadigde poten die het lichaam van de buffel moeten dragen.

De breuken en lacunes werden opgevuld met een fijne plaaster. Na uitharding werd deze gladgeschuurd en werd de structuur van het oppervlak geïmiteerd. De staart van de buffel is verloren gegaan en werd er hiervan geen fotomateriaal gevonden dat kon dienen als basis voor de reconstructie. Bij de staarten van andere dierensculpturen van Jef Gielen kan men vaststellen dat deze steeds gestileerd en natuurgetrouw zijn. Daarom heeft de staart van een echte kafferbuffel model gestaan voor de reconstructie.

In tegenstelling tot de vorige restauratie werd de sculptuur ditmaal niet volledig en egaal overschilderd. Ze werd enkel op plaatsen met een invulling aangebracht, zodat de originele glazuur zichtbaar bleef. De geïntegreerde retouche werd uitgevoerd met een satijnglanzend acrylmedium en lichtechte poederpigmenten. De kleur werd in meerdere lagen gestippeld aangebracht om de originele gespikkelde glazuur maximaal te imiteren.

Projectomschrijving

Keramieken sculptuur ‘Kafferbuffel’ van Jef Gielen (Collectie Vlaamse Gemeenschap).

Restauratie technieken

  • Verwijderen van oude restauraties
  • Interne versteviging met doken
  • Plastische herstel
  • Opvulling van de breuknaden en lacunes
  • Kleurretouches